Türk Resim Sanatı'nda Eserleri ile İz Bırakan Bir Kardeşimiz
Namık İsmail
1935 Ağustos’unda Kadıköy’den vapur ile karşıya geçerken kalp krizinden vefat eden
Kardeşimizin 1948 yılında Akademi’de çıkan yangında eserlerinin büyük bir kısmı yandı.
Onur SOYSALAN
Namık İsmail İstanbullu olup babası Tophane veznedarı Kafkasyalı Hattat İsmail Zühtü Bey, annesi Amasyalı Yeğenzade Hüsnü Beyin kızı Bakiye Hanım’dır. Galatasaray Lisesi’ndeki tahsilinde okul müdürü olan Tevfik Fikret’in kurduğu atölyede çalışmış, 1909 yılında burayı bitirmiştir. 1911 yılında Paris Güzel Sanatlar Akademisi’ne devam etmiş ve Paris’te Ecole Nationale des Arts Decoratifs ve Cormon atölyelerinde bir süre çalıştıktan sonra yurda dönüşünde, 1.Dünya Savaşı’na Kafkas Cephesi’nde süvari yedek subayı olarak katılmıştır.
Meşrutiyet ressamları veya 1914 kuşağı diye de adlandırılan ve ‘’Halife Abdülmecid Efendi’’ (1868-1944) başkanlığında kurulan fiişli Atölyesi’ne de devam etmiştir. Namık İsmail; Sami Yetik, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Hikmet Onat, Ruhi Arel, Nazmi Ziya, Mehmet Ali Laga, Ali Sami Boyar, Seyfettin Soysalan, fievket Dağ, Hüseyin Avni Lifij gibi ressamların arasındaki en genç olanıdır.
Melankolik şekilde resimler yapmıştır. Bizlere çok güzel eserler bırakan Namık İsmail, Güzel Sanatlar Müdürlüğü’ne (1927-1935) geldikten sonra sanatını ihmal etmeye başlayarak kendini sadece idare adamlığına bırakmıştır. Resim yaptığı dönemlerde paletindeki zengin renk uyumu ile çok kısa bir zamanda önemli bir şöhrete sahip olmuştur. Fırçası kıvrak ve renk armonisini gayet iyi kullanabilen ressamımız çok önemli nü resimlere de imza atmıştır. Bir dönem sanat yazarlığı da yapmış olan sanatçımızın resim sanatı üzerine önemli eserleri bulunmaktadır.
1917 yılında Almanya’ya gitmiş, Leipzig’de Max Libermann (1847-1935)’in ve Lovis Corint (1853-1925)’in özel akademilerinde iki yıl çalışmıştır. 1917-18 yıllarında Viyana’da ve Berlin’de yapılan resim sergisine Celal Esat Arseven ile katılmış ve sergilerde 6 eseri sergilenmiştir.
Namık İsmail 1919 yılından itibaren “Galatasaray Sergileri”ne katılmış ve kendine özgü çok önemli eserler sergilemiştir.
Şu anda Resim Heykel Müzesi’nde sergilenen ‘’Harman’’ (165 x 200) cm konulu tablosu, eserlerindeki renk, boya, konu ve boyut oranında ne kadar başarılı olduğunun bir ifadesidir.
Sanatçının 250 yapıtı olduğu bilinmektedir, ama elde bulunan 130 eserinden 83 tanesi ailesinde, 25 tanesi çeşitli müze ve galerilerde, diğerleri de çeşitli özel koleksiyonlarda bulunmaktadır.
1948 yılında Akademi’de çıkan bir yangında eserlerinin büyük bir kısmı yanmıştır.
Namık İsmail’in büyük boy çalışmaları (bir kenarı 100 cm ve daha büyük olanlar) 18 taneyi geçmemektedir. Bunlardan bir tanesi Ankara Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü duvarında 475x500 cm boyutundaki ‘’Atatürk ve Köylüler Traktör Başında’’adlı duvar panosudur. Orta boy (50 x70)cm ve küçük boy (18 x 25) denebilecek yapıtları çoğunluktadır.
1935 Ağustos’unda Kadıköy’den vapur ile karşıya geçerken vapurda kalp krizinden vefat eden Kardeşimizin mezarı Beşiktaş’ta bulunmaktadır. Kendisinin Mason olduğu bilinmesine karşın, yapmış olduğum araştırmalarda nerede, nasıl ve ne zaman tekris olduğuna dair kayıtlara ulaşamadım.
